۲ سناریو برای حمایت های معیشتی با استفاده از سهام عدالت

مرکز پژوهش های مجلس پیشنهاد داد که با دو روش آزادسازی یا امکان وثیقه سازی، از ظرفیت سهام عدالت برای انجام اقدامات حمایتی از خانوارها در دوران شیوع کرونا استفاده شود. این مرکز ضمن هشدار در خصوص آزادسازی یک باره این سهام، توصیه کرد که شناسایی اقشار هدف در این زمینه ضروری است.به گزارش خراسان، این مرکز در گزارشی به افزایش ارزش سبد سهام عدالت در ماه های اخیر به حدود ۲۴۰ هزار میلیارد تومان اشاره کرد و افزود که طراحی گزینه های مختلف برای اجرای سیاست های حمایتی مبتنی بر سهام عدالت امکان پذیر خواهد بود. در این باره و در شرایط کنونی دو راهکار قابل انجام است.

۱-فراهم کردن امکان فروش بخشی از سهام عدالت برای اقشاری از جامعه: مرکز پژوهش ها ذیل این راهکار، توصیه کرده که امکان یاد شده ابتدا برای اقشاری که در دهک های پایین درآمدی قراردارند و فاقد حقوق ثابت هستند فراهم شود. از سوی دیگر این امکان وجود دارد که با اعلام آزادسازی بخشی از سهام عدالت، بازار دچار نوسان شود و عکس العمل منفی از خود نشان دهد.بنابراین لازم است که با عرضه کاملاً تدریجی، بتوان توانایی جذب آن را در بازار سرمایه فراهم کرد. همچنین اجرای این سیاست باید به گونه ای باشد تا موجب اختلال در مدیریت این بنگاه ها نشود. به عنوان مثال می توان در گام اول، سهام مازاد بر صندلی های هیئت مدیره را واگذار کرد. نکته قابل توجه دیگر در این زمینه، به مسئله عدم پوشش دقیق دهک های درآمدی در توزیع سهام عدالت بر می گردد. از آن جایی که در توزیع این سهام، دهک های درآمدی به طور دقیق ملاک عمل قرار نگرفته است، این احتمال وجود دارد که افرادی در دهک های پایین درآمد قرار داشته باشند که مشمول این سهام نشده باشند. در این صورت امکان بروز برخی نارضایتی ها در پی آزادسازی سهام عدالت وجود خواهد داشت. بنابراین و در صورت امکان شناسایی این افراد، می توان برای آن ها گزینه های جایگزینی (مثلاً اعطای سهم برخی دیگر از شرکت های تحت تملک دولت) در نظر گرفت.
۲-فراهم کردن امکان توثیق سهام عدالت برای دریافت تسهیلات از شبکه بانکی: از آن جایی که در طرح آزادسازی و امکان فروش سهام عدالت، بخشی از دارایی خانوار، احتمالاً صرف هزینه های جاری می‌شود،بنابراین تا حد امکان حفظ آن برای خانوارها اهمیت خواهد داشت. در این زمینه، مرکز پژوهش ها پیشنهاد کرده که امکان توثیق سهام عدالت برای دریافت تسهیلات از شبکه بانکی فراهم شود. البته این راهکار نیز منوط به هموارسازی برخی موانع اجرایی در بانک ها (از جمله تعیین دقیق نوع و تعداد سهام قابل تخصیص به هر فرد، ممکن نبودن پرداخت تسهیلات در میزان مورد درخواست، زمان بر بودن اعطای تسهیلات خرد به تعداد بالای افراد متقاضی با بوروکراسی های موجود آن هم در شرایط شیوع کرونا) است. مسائلی نظیر عدم پوشش دقیق دهک های درآمدی در توزیع سهام عدالت و نیز لزوم غربالگری دارندگان سهام و شناسایی اقشار هدف نیز در جای خود باید حل شوند.